Rijksmuseum Twente en Ootmarsum

Martin van der Kamp zwerft langs plekken die in het leven en werk van Warren van belang zijn. In deze aflevering bezocht hij het Rijksmuseum in Enschede en reisde hij ook langs Ootmarsum.

13 maart 1997
(…) Van twee tot vijf keken we rond in het Rijksmuseum Twente in Enschede. Het bleek een museum met vele topstukken, vooral op het gebied van de vroege Nederlandse en Vlaamse schilderkunst. Ik herinner me de drie werken van Van Goyen, het portret van een gravin van Cranach, het schitterende winterlandschap van Jan van de Capelle, het ‘ontbijtje’ van Jacob van Hulsdonck, de Moeder en het meisje in het blauw van Verspronck. We maakten nog een rondrit naar Losser, De Lutte, Denekamp, Ootmarsum.

GD 1996 – 1998, p 163)

17 september 1997
(…) We hadden gereserveerd in De Wanne in Ootmarsum, een door Lekker vergeten eethuis. Het was er verrassend goed, heerlijke ganzenlever en goede wijn. Toen we weggingen was de totale maansverduistering al gedeeltelijk voorbij, bovendien hingen er nevels rond de maan. (GD 1996 -1998, p. 227)

Uit de nalatenschap van Hans Warren – deel 45: brief aan Vic van de Reijt

Momenteel werkt Mario Molegraaf aan de biografie van Hans Warren. Op zijn ontdekkingstocht door het leven van Warren stuit hij regelmatig op interessante vondsten. Op de eerste dag van elke maand deelt hij zo’n vondst met de bezoekers van onze website. Dit keer een wat andere aflevering dan anders: de brief die Mario Molegraaf schreef aan de 65-jarige Vic van de Reijt.

Op 29 oktober jl. ging uitgever Vic van de Reijt met pensioen. Hij had één cadeauwens: van alle genodigden een handgeschreven brief. Hierbij de tekst.

Allerbeste Vic!

Er zijn maar heel weinig mensen over wie ik denk: met hem zou ik eens een keer heel veel langer willen praten.

Tot die zeer selecte groep behoor jij. We ontmoetten elkaar voor het eerst in huize Komrij, januari 1982. Na Christus, voor alle duidelijkheid, maar desondanks onwaarschijnlijk lang geleden.

De datum ontleen ik aan het Geheim dagboek van Hans Warren, met wie ik zo lang het leven mocht delen (ja, ‘mocht’ is het woord, want ik zie het nog altijd als een voorrecht). Wat hij schreef, gebruik ik als geheugen. En ik verbeeld me omgekeerd dat in wat ik nu aan jou schrijf, hij ook een beetje spreekt.

We lazen altijd je stukken in Propria Cures, glunderend en genietend. Ja, het was allemaal precies zoals die Vic van de Reijt schreef! De persoon Vic bleek, volgens Hans en mij, al even geweldig als de auteur, ‘heel aardig, trefzekere smaak’. Maar je verdween weer uit ons leven.

Om in 1984 terug te keren. Hans Warren noteerde toen op 16 mei in zijn dagboek over Uitgeverij Bert Bakker: ‘Ze hebben Vic van de Reijt als redacteur aangetrokken, een goede keus volgens mij.’

Zo was het maar net, de gedroomde redacteur, maar weer verdween je, verdorie. Jij naar de verkeerde uitgeverij en wij werden opgescheept met verkeerde redacteuren.

Ja, soms was er nog contact, een woord dat meer beloofde, een wenk die veel zei. Zelfs mocht ik (ja, ‘mocht’ is het weer het woord, zie boven) één keer een vertaling bij jouw Nijgh & Van Ditmar publiceren.

En dan, na zoveel jaren, maar het lijken slechts seconden ga je met pensioen, weg. Mag ik, beste Vic, niet hopen weg uit mijn leven? Wie weet kan het nu eindelijk: heel veel langer praten. Zoals alleen jij dat kan, met de juiste dosis spot in de ernst, heimelijk wat eerbied in de hoon.

Heel veel goeds en hartelijks,

Mario

***
*** Wassenaar
(dat is de arme buurt daar)

Twee cahiers Geheim Dagboek zijn zoek

Er is grote onenigheid ontstaan tussen Mario Molegraaf, erfgenaam en biograaf van Warren, en de Zeeuwse Bibliotheek, waar de nalatenschap van Warren is ondergebracht. Deze onenigheid is zo hoog opgelopen dat Molegraaf vandaag besloten heeft om – “tenzij de huidige bestuurder van de ZB op korte termijn verdwijnt” – de schenking van de nalatenschap te beëindigen en deze elders onder te brengen.

Molegraaf verwijt de bibliotheek dat ze onzorgvuldig met de nalatenschap omgaat. Zo zijn twee cahiers van Warrens Geheim Dagboek op zit moment zoek, zo berichtte de PZC gisteren. Daarnaast verwijt Molegraaf de bibliotheek dat hij geen vrije toegang heeft tot de nalatenschap, terwijl dat wel zo was afgesproken.

Het conflict dateert al van eerder. Afgelopen maandag berichtte de PZC dat de Krantenbank Zeeland binnenkort weer open gaat. Die was gesloten nadat Molegraaf 13.000 Euro aan auteursrechten had geclaimd voor zo’n 5000 artikelen van Warren en van hemzelf. In de nieuwe versie van de Krantenbank zijn alle stukken van Warren zwart gemaakt.

In de PZC van gisteren stond een uitgebreid stuk over de kwestie (dat niet on-line staat). We citeren daaruit:

“De discussie over de Krantenbank is de aanleiding voor een heleboel narigheid geworden”, stelt Molegraaf. “Inmiddels is het een zeer hoogoplopend conflict. Ik ben zeer boos op de bibliotheek. Ik heb een mooie schenking gedaan, maar daar zijn ze er op een onbeschofte manier mee omgegaan. Wat begon als pesterij is inmiddels volledig uit de hand gelopen.”

Een van de schenkingsvoorwaarden was dat hij ‘onvoorwaardelijke toegang’ tot de collectie zou houden. “Daar zijn heel duidelijke afspraken over.” Sinds het aantreden van Perry Moree als directeur in april kan hij er echter niet zelf meer bij. “Ik had een sleutel, een soort t-tag, maar die is ingetrokken. Vooral door het buitengewoon ontactvolle optreden van de heer Moree kan ik niet verder met mijn biografie van Hans Warren.”

Onlangs werd Molegraaf ook schriftelijk geïnformeerd dat twee van de 75 cahiers van Warrens dagboek zoek zijn. “Dat is heel erg pijnlijk. Het is een directeur volkomen onwaardig als onvervangbare topstukken vermist raken. Ik kan er helaas ook niet bij om zelf de zaak te bekijken en te redden.” Volgens de erfgenaam zijn ‘alle schenkingsvoorwaarden de mist ingegaan’, niet alleen de eis van onbeperkte toegang tot de collectie, maar ook de belofte er als een ‘goed huisvader’ voor te zorgen en het eerbiedigen van het auteursrecht. (…)

Dat Molegraaf de toegang tot de collectie zou zijn ontzegd, is volgens ZB-directeur Moree ‘absoluut onwaar’. “Hij heeft nog steeds onbeperkte toegang tot de stukken van Hans Warren. Hij kan ze tijdens de openingstijden van de bibliotheek opvragen en inzien in de raadpleegkamer of in een separate ruimte.”
“Hij is van harte welkom”, benadrukt Moree. “Hij mag elke dag komen en stukken inzien. Dat heb ik hem inmiddels wel twintig keer uitgelegd. De verzameling van Hans Warren is voor ons een belangrijke collectie en we willen graag dat hij de biografie afmaakt.”

Eerder vandaag stelde Molegraaf de uitspraak van Moree dat hij altijd welkom is, op de proef door een bezoek vanavond aan de ZB aan te kondigen. Toen daarop niet werd gereageerd, besloot hij de schenking te beëindigen.

Update 15 okt: Omroep Zeeland meldt dat de directeur van de ZB het dreigement van Molegraaf ‘niet serieus neemt’.

Muiden

Martin van der Kamp zwerft langs plekken die in het leven en werk van Warren van belang zijn. In deze aflevering bezocht hij Muiden en het Muiderslot.

31 mei 1954 9.30
Voor er evenwel van enig evenwicht sprake kon zijn, ontvingen we donderdag 20 mei een telegram van vader waarin stond dat ik op het Muiderslot verwacht werd. Het was negen uur in de morgen. Een reisbeurs? Een reistoelage? (…) Om half elf ’s avonds arriveerden we in Borssele. Het bleek dat ik een reisbeurs van f 2000,– zou krijgen voor de ingezonden fragmenten van het Lente- en Zomergedicht.

De volgende dag gingen we naar Amsterdam, ’s middags naar Muiden. We dronken daar ergens een kop koffie en toen we verder liepen in de richting van het slot zag ik in een ander café Paul Rodenko zitten met Jettie en Bert Bakker met zijn vrouw Victorine. Van dat ogenblik af ben ik in een soort roes geraakt. We dronken wat met hen en reden daarna in Bakkers auto naar het Muiderslot dat vrolijk met vlaggen en wimpels versierd was wegens het 675-jarig bestaan. In de kelder daar drukten we de hand van onder anderen Garmt Stuiveling, Clara Eggink. Later in de zaal ontmoetten we Bordewijk en zijn charmante vrouw (hij was het centrum van de feestelijkheden, het betrof het uitreiken van de P.C. Hooftprijs aan hem) (…). In de pauze dronken we wat met Jan Wit die ook een reisbeurs gewonnen had en zijn vrouw Jo wijn in de kelder. (…) Nadat ook wij gelukwensen in ontvangst genomen hadden borrelden we met de Wits na in een Muider café tot we flink aangeschoten raakten. Hoe het kwam dat we later stonden te liften weet ik dan ook niet meer, maar we werden opgepikt door een Amerikaanse slee die ons meenam naar Amsterdam.(…)

Geheim dagboek 1954 – 55 (de enige Nederlandse locatie in dit dagboekdeel)

Dit café naast het Muiderslot bestaat al 200 jaar. Misschien de plek waar Warren en de anderen aangeschoten raakten.

En 38 jaar later
15 juni 1992

We reden naar Naarden en daarna naar het Muiderslot. Eerst moet je een enge steile en donkere wenteltrap op in de oudste toren, dan begint de rondleiding. Hinderlijk veel slecht onder de duim gehouden kinderen en bloot mensenvlees. Nog even door de zonnige kruidentuin gelopen, en vervolgens gingen we naar Blaricum. (…)

Geheim dagboek 1990-1992