Uit de nalatenschap van Hans Warren – deel 46: La Reine Hortense

Momenteel werkt Mario Molegraaf aan de biografie van Hans Warren. Op zijn ontdekkingstocht door het leven van Warren stuit hij regelmatig op interessante vondsten. Op de eerste dag van elke maand deelt hij zo’n vondst met de bezoekers van onze website.

Heel de wereld reizen koning Willem-Alexander en koningin Máxima af. Alleen gaan ze niet naar de plek die voor ieder Nederlands koningspaar heilig zou moeten zijn: de dorpskerk van Rueil nabij Parijs, waar hun voorgangster is begraven, Hortense de Beauharnais, in 1806 tot eerste koningin van Nederland gekroond. Gelukkig verschijnen er af en toe wel andere aanbidders uit Nederland, onder meer Hans Warren. Een paar keer schrijft hij in zijn dagboek van plan te zijn een bundel gedichten te maken over bijzondere vrouwen. Tot de kandidates die hij noemt behoort steevast Hortense, maar natuurlijk ook haar moeder, Joséphine de Beauharnais, getrouwd met Napoleon en zodoende keizerin van Frankrijk, tegenover haar dochter begraven in de kerk van Rueil. Hortense de Beauharnais, gedwongen tot een huwelijk met Napoleons broer Louis-Napoleon, schreef fantastische memoires, een van Hans Warrens favoriete boeken. In juni 1957 gewaagt hij van het ‘prachtwerk dat ik voor een appel en een ei bij een antiquaar kocht’. Hij bleef souvenirs van haar en haar entourage verzamelen.
Zie een van de plaatjes, het ontwerp voor wat een Hollandse zilveren dukaat had moeten worden. Op de andere zijde staat de bekende ridder, de leus ‘Eendragt maakt magt’ en het jaartal 1809. In haar memoires bericht Hortense uitgebreid over haar Nederlandse periode, vanaf de dag in 1806 dat haar man haar over de benoeming vertelt tot en met de tijd in 1810 dat ze na zijn aftreden als regentes optreedt. Een aaneenschakeling van trieste dagen is het. Haar kamer in het Paleis op de Dam in Amsterdam, voorheen bestemd voor een ‘tribunal criminel’, is toepasselijk versierd met doodshoofden in wit en zwart marmer. In Huis ten Bosch stierf haar zoontje aan kroep. Anders dan Willem-Alexander en Máxima ging Hans Warren La Reine Hortense natuurlijk wel begroeten, voor het laatst in 1992. Ik volg soms nog dit voorbeeld en leg bloemen op haar tombe. En sinds kort staat in mijn boekenkast naast Hans Warrens exemplaar een veel mooiere uitgave in mijn kast. Afkomstig van een befaamde Canadese advocaat, die de drie deeltjes prachtig liet inbinden, waardoor de aankoop meer vergde dan ‘een appel en een ei’. Maar een echte koningin is dat waard.

Mario Molegraaf