Momenteel werkt Mario Molegraaf aan de biografie van Hans Warren. Op zijn ontdekkingstocht door het leven van Warren stuit hij regelmatig op interessante vondsten. Op de eerste dag van elke maand deelt hij zo’n vondst met de bezoekers van onze website.

Hij wordt niet vaak genoemd in Hans Warrens dagboek, zijn grootvader Johannes Warren. En als zijn naam valt, is het vooral in verband met het benijdenswaardige huis dat hij bewoonde op Boulevard de Ruyter te Vlissingen. In de tuin van dat huis ontluikte Hans Warrens liefde voor duiven. Maar één document van zijn grootvader heeft hij zijn leven lang bewaard: diens soldatenboekje. Een selfmade man, in de krant kom je zijn naam wél dikwijls tegen. Soms in de familieberichten, bijvoorbeeld als begin 1897 zijn vrouw overlijdt, ‘in den ouderdom van bijna 31 jaren, mij nalatende 7 nog jeugdige kinderen, te jong om hun zwaar verlies te beseffen.’ Een van die jonge kinderen was Hans Warrens vader. Hij laat het niet op zich zitten, het volgende jaar kondigt Johannes Warren in dezelfde krant aan weer te gaan trouwen. Er komen dan nog vele kinderen bij. In de advertentie over de ondertrouw kan de voormalige timmerman zich als ‘aannemer en bouwkundige’ presenteren. In die rol beheerst hij jarenlang het Vlissingse nieuws. Een nieuw politiebureau? Het lelijke gat volbouwen om van de boulevard een parel te maken? Veertig arbeiderswoningen voor scheepswerf De Schelde? Warren regelt het wel, dat laatste voor de som van 108.000 gulden. In een stuk ‘Isolement’, voor het eerst verschenen in een aan hem gewijd nummer van het tijdschrift Maatstaf, vertelt Hans Warren iets meer over zijn grootvader. Dat hij door een val van een steiger invalide werd. Dat hij ‘in de zwartste oorlogstijd in een papieren zak in Amsterdam’ zou zijn begraven. In de oorlog werd het grootste deel van de Vlissingse bevolking geëvacueerd. Ook Johannes Warren moest de stad verlaten. Op 5 mei 1943 stierf zijn tweede vrouw. Zijn persoonskaart, bewaard in het Stadsarchief van Amsterdam, vermeldt dat hij zich daar een paar dagen eerder had gevestigd, Jan van Galenstraat 113 – III, het huis van een dochter en een schoonzoon. Op de persoonskaart staat koel ‘Overleden te Asd op 13 Mei 45’. Een door de schoonzoon ondertekende advertentie spreekt nog van ‘zacht en kalm’. Maar het is alleen door dit soldatenboekje dat we de man letterlijk en figuurlijk in de grijze ogen zien.

Momenteel werkt Mario Molegraaf aan de biografie van Hans Warren. Op zijn ontdekkingstocht door het leven van Warren stuit hij regelmatig op interessante vondsten. Vanaf nu deelt hij op de eerste dag van elke maand zo’n vondst met de bezoekers van onze website. Vandaag presenteren wij met enige trots de eerste aflevering van deze serie: mogelijk het allereerste gedicht van Warren.

Dit treurige velletje papier bevat mogelijk Hans Warrens eerste, nog bekende gedicht. Ongedierte heeft van de datering rechtsonder weinig over gelaten: 1 D is nog te zien en achteraan bungelt een 4. Er heeft 1 December 1934 gestaan. Een paar dagen later, vernemen we uit de krant, nam meester De Priester in Borssele afscheid ‘als hoofd der openbare school, wegens het bereiken van den 65-jarigen leeftijd.’ Huibregt de Priester, in 1869 in Borssele geboren, had in 1909 zijn vader opgevolgd. De benoeming was geen sinecure geweest, hij kreeg in de gemeenteraad uiteindelijk vier van de zeven stemmen. In het dorp reageerde men opgetogen. Zodra de benoeming bekend was, ontplooide – weer volgens de krant – ‘een aantal ingezetenen de nationale driekleur en stroomde het felicitaties.’ Het enthousiasme over meester De Priester is in Borssele nooit bekoeld. Hij was een baken van gematigdheid in het dorp, waar de Gereformeerde Gemeente en de SGP een enorme aanhang hadden en hebben. Hij kwam om toen geallieerde troepen probeerden Duits geschut uit te schakelen, op 12 oktober 1944, 74 jaar oud. Hans Warren, die de naam van zijn onderwijzer altijd met eerbied noemt, vermeldt in zijn dagboek ‘de tragische dood van de goede meester De Priester die in zijn voortuin stierf toen zijn huis een voltreffer kreeg.’ Zijn voormalige leerlingen boden in 1946 de grafsteen aan. Meester De Priester ligt op dezelfde begraafplaats als Hans Warren. Eigenlijk zou de gemeente de vervallen grafsteen van de populaire hoofdonderwijzer, een oorlogsslachtoffer bovendien, moeten laten restaureren. In plaats daarvan kondigt een bordje dreigend aan dat de grafrechten zijn verstreken. Meester De Priester was veel meer dan een onderwijzer, hij had bijvoorbeeld ook een kinderkoor opgericht. ‘De leerlingen zongen hun scheidenden meester een afscheidslied toe,’ staat in het krantenbericht over de gebeurtenissen op 5 december 1934. Een lied op onbekende melodie, maar veel wijst erop dat op de woorden van de toen dertienjarige Hans Warren is gezongen. En wel deze woorden: ‘Wel meer dan 40 jaar geleên…’